نويسنده : سمیه فیروزه
استاد راهنما : موسوی جاجرمی سیدمرتضی
استاد مشاور : مرادی زهرا
دانشگاه : حوزه علمیه خراسان تاريخ دفاع : واحد : مدرسه علمیه الزهراء(س) – بجنورد
عنوان این پایان نامه، حقوق والدین بر فرزند می باشد که شامل پنج بخش می باشد، بخش اول والدین در آیینه قرآن و عترت می باشد شامل دو فصل است در فصل اول آیات مربوط به والدین بیان شده و این که مهمترین مسأله پس از امر به توحید احسان به والدین است و این نشانگر عظمت مقام والدین است و نیز بیان شده که رابطه انسان با خدا مقدم بر رابطه انسان با والدین است چرا که پرستش ویژه خداست. در فصل دوم احادیث معتبر و متعدد از کلام پیامبر و اهل بیت ایشان در رابطه با حقوق والدین بیان شده است. بخش دوم حقوق اخلاقی والدین می باشد شامل سه فصل است. در فصل اول به حقوق کلامی والدین پرداخته شده، در آنجا بیان شده که فرزندان باید با والدین خود با نرمی و احترام سخن بگویند و آنها را به نام نخوانند و لحن و آهنگ کلام آنها باید آرام و پایین تر از والدین باشد. در فصل دوم حقوق غیرکلامی والدین است به مباحثی از این قبیل پرداخته شده: نهایت تواضع و احترام و ادب در برابر والدین، میزان اطاعت از والدین که جز در واجبات عینیه و محرّمات الهیّه و مواردی که اطاعت از ایشان موجب عُسر و حرج به او گردد واجب است، محبت به پدر و مادر که نگاه محبت آمیز و بوسه از مصادیق آن می باشد، احسان به والدین که از اصول نفسانی است و در ادامه به آثار دنیوی نیکی به والدین که شامل: 1- طول عمر و وسعت رزق، 2- دعای مستجاب، 3- رفتار نیکوی فرزندان، 4- محبت در خویشان می باشد و آثار اخروی آن که شامل: 1- سبب آمرزش گناهان، 2- آسانی حساب روز قیامت می باشد، پرداخته شده است. در فصل سوم به حقوق والدین در دوران پیری و پس از مرگ پرداخته شده آیات و روایاتی که بیانگر این مطلب است که تکریم و تجلیل پیران، تکریم و تجلیل خداوند است همچنین به دلیل بی توجهی به والدین سالمند در دنیای صنعتی به ارائه چند راهکار به فرزندان پرداخته شده است. و در ادامه به حقوق والدین بعد از مرگ که عبارتند از: الف- زیارت مزار والدین، ب- اعمال نیک به نیت پدر و مادر، ج- پرداخت بدهی، د- به یاد آنها بودن اشاره شده است. بخش سوم حقوق فقهی والدین است شامل دو فصل است در فصل اول حقوق عبادی والدین است که در اینجا به مسائلی از این قبیل پرداخته شده: نماز و روزه قضاء پدر بر پسر بزرگتر واجب است، حج: با توجه به شرایطی بر عهده ی فرزند است که به نیابت از طرف والدین حج نماید، جهاد: تا زمانی که جهاد جنبه ی وجوب عینی پیدا نکند بودن در خدمت پدر و مادر از آن مهم تر است. و کارهای مستحبی: که در این مورد رضایت والدین باید لحاظ گردد. در فصل دوم به حقوق غیرعبادی والدین پرداخته شده که شامل: حق نفقه، حق حضانت، حق ولایت، معافیت از قصاص و حق ارث می باشد. در بحث از نفقه بیان شده که نفقه پدر و مادر در صورت نیاز بر عهده ی فرزند است اگر تمکن داشته باشد چه پسر باشد چه دختر. در بحث حضانت بیان شده که حضانت دختر تا 7 سالگی و پسر تا 2 سالگی از آن مادر است و حضانت پسر پس از 2 سالگی و دختر پس از 7 سالگی از آن پدر است. در بحث ولایت اشاره شده که پدر ولی قهری کودک تا زمان بلوغ است و در ادامه بیان شده که پدری که فرزند خود را بکشد قصاص نمی شود و در بحث ارث بیان شده که والدین به عنوان نَسب فرزند بر اساس شرایطی ارث می برند. بخش چهارم حقوق ویژه مادر است شامل دو فصل می باشد. در فصل اول اولویت حق مادر و زحماتی که در پرورش فرزندان کشیده بیان می شود و اینکه در تعارض امر و نهی والدین باید جانب مادر را گرفت ولی اطاعت شوهر مقدم بر اطاعت مادر است. در فصل دوم به اهمیت شیر مادر و تأثیر آن در جسم و روح نوزاد و مزایای خوراکی، بهداشتی، کاربردی و عاطفی آن ذکر شده است و در ادامه چند دستور حقوقی دوران شیرخوارگی بیان شده است. بخش پنجم عقوق والدین است شامل دو فصل می باشد. در فصل اول بیان شده که عاق به معنای آزار دهنده ی پدر و مادر است و کمترین عقوق گفتن واژه ی اف می باشد اشاره شده که مصداق های عاق شدن: 1- نگاه خشم آلود، 2- اندوهگین ساختن پدر و مادر، 3- زدن پدر و مادر، 4- کشتن پدر و مادر، می باشد. در فصل دوم: آثار بدی به والدین بیان شده که عبارتند از: 1- کیفر زودرس، 2- ذلت و خواری، 3- سختی جان کندن، 4- قطع نسل، 5- خداوند آزار دهنده ی پدر و مادر را لعنت کرده است و در ادامه به این مطلب اشاره شده که منشأ بسیاری از عقوق خود والدین هستند که به دلیل جهل و نادانی و یا غفلت از شیوه های صحیح تربیت موجبات عقوق فرزندان را فراهم می آورند که در این مورد به ارائه چند راهکار به والدین پرداخته شده.
