نجف لک‌زایی
چکیده
انتظار مسلمانان از حکومت چیست؟ آیا این انتظار را حکومتهاى غیر دینى
نمىتوانند برآورده کنند؟ به دیگر سخن، حکومت دینى چه اقداماتى انجام مىدهد
که حکومتهاى غیر دینى به آن اهتمام نمىورزند؟ پاسخ به این پرسش درگرو
توجّه به برداشتهاى مختلف از «سیاست» است. به طور کلى مىتوان
برداشتهاى مختلف از سیاست را در «مکتب قدرت» و «مکتب هدایت» طبقه
بندى کرد. در مکتب قدرت، غایت دولت امور دنیوى است، اما در مکتب هدایت،
غایت دولت امور اخروى است؛ در اوّلى، دنیا مقصد است و در دومى، آخرت
مقصد و دنیا منزلگاه. اساسىترین انتظار متدینان از حکومت، فراهم کردن فضا،
امکانات و زمینههاى عبودیت خداوند متعال است؛ در حالى که این انتظار، دغدغه
حکومتهاى غیردینى نیست. بر همین اساس اهل دیانت بر استقرار حکومت
دینى و اجراى قوانین با صبغه الهى اصرار مىورزند؛ قانون که در حکومتهاى
غیردینى، یک امر بشرى است، در حکومت دینى امرى فرابشرى و الهى است و
انسانها در محدوده مباحات مىتوانند قانون گذارى و برنامهریزى کنند.
نمىتوانند برآورده کنند؟ به دیگر سخن، حکومت دینى چه اقداماتى انجام مىدهد
که حکومتهاى غیر دینى به آن اهتمام نمىورزند؟ پاسخ به این پرسش درگرو
توجّه به برداشتهاى مختلف از «سیاست» است. به طور کلى مىتوان
برداشتهاى مختلف از سیاست را در «مکتب قدرت» و «مکتب هدایت» طبقه
بندى کرد. در مکتب قدرت، غایت دولت امور دنیوى است، اما در مکتب هدایت،
غایت دولت امور اخروى است؛ در اوّلى، دنیا مقصد است و در دومى، آخرت
مقصد و دنیا منزلگاه. اساسىترین انتظار متدینان از حکومت، فراهم کردن فضا،
امکانات و زمینههاى عبودیت خداوند متعال است؛ در حالى که این انتظار، دغدغه
حکومتهاى غیردینى نیست. بر همین اساس اهل دیانت بر استقرار حکومت
دینى و اجراى قوانین با صبغه الهى اصرار مىورزند؛ قانون که در حکومتهاى
غیردینى، یک امر بشرى است، در حکومت دینى امرى فرابشرى و الهى است و
انسانها در محدوده مباحات مىتوانند قانون گذارى و برنامهریزى کنند.
