با وجود اینکه انجام آزمایش‌های علمی نیازمند صرف زمان و تلاش زیادی است، این آزمایشات در صورتی برای جامعه علمی مثمر ثمر خواهد بود که نتایج آن در اختیار دیگران قرار داده شود. یک مقاله تحقیقی روشی برای تبادل اطلاعات و آگاه کردن دیگران از نتیجه تحقیقات انجام گرفته شده است. مقاله به عنوان شیوه‌ای برای بیان جزئیات داده‌هایی است که شما به واسطه انجام تحقیقات علمی آنها را جمع‌آوری کرده‌اید. شما می‌توانید به واسطه مقاله علمی نظر خود را در رابطه با تجزیه و تحلیل و تفسیر داده‌های به دست آمده در اختیار دیگران قرار دهید. مقالات پرمخاطب‌تر مانند مقالات isi در ایفای این نقش بهتر عمل خواهند کرد.
مراحل مقاله نویسی برای یک مقاله علمی دارای الگو و استانداردهای مشخصی است که با سایر نوشته‌های علمی و غیر علمی متفاوت است. برای برقراری ارتباطات صحیح تسلط به استفاده از زبان انگلیسی امری ضروری است تا بتوان گزارشات تحقیقات انجام شده را بدون ابهام و به زبان ساده در اختیار دیگران قرار داد. مقالات علمی بایستی به زبان کاملاً ساده، واضح و مختصر نوشته شده باشند تا خوانندگانی با سوابق تحصیلی و مطالعاتی مشابه با نویسنده، به راحتی بتوانند کار و نحوه انجام دادن آزمایشات را درک کنند؛ ممکن است آنها بخواهند نتایج را بازسازی کنند یا تحقیقات را گسترش دهند.
مراحل مقاله نویسی و طریقه نوشتن مقاله
با وجود اینکه ممکن است مجلات مختلف علمی دارای الگو و قالب خاصی برای نوشتن مقاله باشند، یک فرمت کلی برای طریقه نوشتن مقاله را که برای اکثر مجلات قابل استفاده باشد، می‌توان به صورت زیر تعریف کرد:
• موضوع مقاله
• چکیده
• مقدمه
• روش تحقیق
• نتایج
• بحث و تجزیه و تحلیل
• نتیجه گیری
• منابع
موضوع مقاله
در مراحل مقاله نویسی هر مقاله علمی بایستی دارای عنوان مناسبی باشد که به طور صحیح تحقیقات انجام گرفته شده در متن مقاله را توصیف کند. نام مقاله بایستی به گونه‌ای انتخاب شود که خواننده با دیدن نام مقاله، متوجه اقدامات کلی انجام شده و مسئله اساسی تحقیقات شود و نیازی به مطالعه کل مقاله برای معرفی کار نداشته باشد. به عنوان مثال عنوان “اثرات روشنایی و دمای هوا بر افزایش جمعیت باکتری‌ها”، عنوان مناسبی تلقی می‌شود.
برای اینکه نام مناسبی برای مقاله خود انتخاب کنید می‌توانید از کلمات کلیدی خود استفاده کنید. چند کلمه کلیدی (مثلا سه عدد) را انتخاب کرده و در سایت‌های معتبر مقالات از قبیل Scopus یا Sciencedirect آنها را جستجو کنید. با این جستجو می‌توانید عناوین مقالات مرتبط را دیده و از آنها برای عنوان مقاله خود کمک بگیرید. به طور مثال می‌خواهیم عنوانی برای مقاله خود بنویسیم که در آن از کلیدواژه‌های Laser Welding، Mechanical Strength و Microstructure استفاده شده است. این سه کلمه کلیدی را در Scopus جستجو می‌کنیم:
همانطور که از نام مقالات مشابه دیده می‌شود می‌توانید از نوع فرآیند و همینطور ماده مورد استفاده در عنوان مقاله استفاده کنید و به این شکل به عنوانی مناسب برای مقاله خود برسید. همچنین از کلماتی مثل Performance یا Properties نیز استفاده کنید. به این صورت عنوان مناسب مقاله ساخته می‌شود.
چکیده
در بخش چکیده، مختصری از کل مقاله به شکل ساده بیان می‌شود. چکیده چیزی فراتر از خلاصه متن یک مقاله است؛ خلاصه بازنویسی شده کل متن در جملات کوتاه‌تر و برای کسانی است که قبلاً متن را مطالعه کرده‌اند، در حالی که چکیده مختصری از گزارشات تحقیق است که مناسب افرادی است که متن را مطالعه نکرده‌اند و قصد دارند در رابطه با ادامه مطالعه آن تصمیم بگیرند. با این وجود چکیده نمی‌تواند جایگزین مناسبی برای کل متن اصلی باشد.
چکیده بایستی در حدود 250 کلمه را در خود بگنجاند که شامل اهداف تحقیق، مواد عمومی، روش تحقیق، نتایج خلاصه شده و نتیجه گیری نهایی است. در متن چکیده نباید اطلاعاتی اضافه بر اطلاعات متن اصلی تحقیق آورده شود. می‌توانید چند مقاله مشابه یافته و از روش چکیده‌نویسی آنها الگو برداری کنید.
الگوی نگارش چکیده
جمله اول چکیده معمولا کلیت فرآیند اصلی است. مثلا عنوان مقاله
“Microstructure and mechanical properties of AerMet 100 ultra-high strength steel joints by laser welding”
می‌باشد که ترجمه آن می شود: “ریزساختار و خواص اتصالات جوشکاری لیزری فولاد فوق استحکام بالای AerMet 100” و جمله اول چکیده
“AerMet100 ultra-high strength steel plates with a thickness of 2 mm were welded using a CO2 laser welding system”
می‌باشد که ترجمه آن می‌شود: “ورق های فولادی فوق استحکام بالای AerMet100 به ضخامت 2 میلیمتر با استفاده از پرتو لیزر CO2 مورد جوشکاری قرار گرفتند”. البته این جمله را به صورت روان‌تر در فارسی می‌توان به شکل “در این پژوهش قطعات ورق فولاد فوق پر استحکام AerMet100 به ضخامت 2 میلیمتر مورد جوشکاری با استفاده از پرتو لیزر CO2 قرار گرفته‌اند” نوشت.
جمله دوم هم فرآیندهای انجام شده برای رسیدن به نتیجه را بیان می‌کند، برای مقاله گفته شده جمله دوم چکیده به این شکل است:
“The influences of the welding process parameters on the morphology and microstructure of the welding joints were investigated, and the mechanical property of the welding joints was analyzed.”
ترجمه جمله دوم را هم می‌توان به این شکل نوشت: “تاثیر پارامترهای جوشکاری بر روی موفولوژی و ریزساختار اتصالات مورد بررسی قرار گرفته و خواص مکانیکی اتصالات حاصل آنایز گردیده است”
بعد از آن می‌توان روش را به شکل کامل‌تری بیان کرد و یا وارد نتایج شد، برای مقاله نمونه جمله سوم با نتایج شروع می‌شود:
“The experimental results showed that the fusion zone of welding joint mainly consisted of columnar grains and a fine dendrite substructure grew epitaxially from the matrix. With the other conditions remaining unchanged, a finer weld microstructure was along with the scanning speed increase.”.
ترجمه این جمله هم به این صورت شروع می‌شود: “نتایج حاصا از آزمایشات تجربی نشان دادند که …”
پس از آن نیز ادامه نتایج و در نهایت نتیجه‌گیری به صورت کلی بیان می شود.
یک راه ساده برای نوشتن چکیده، برگزیدن قسمت‌های مهم هر بخش تحقیق و گنجاندن آنها در قالب کلماتی است که به طور مختصر کل مقاله را شرح دهد.
مقدمه
قسمت مقدمه از مراحل مقاله نویسی به منظور معرفی مسئله اصلی مورد تحقیق و انگیزه‌های رفع مشکل مذکور نگارش می‌شود. این بخش بایستی اطلاعات کافی را در اختیار خواننده
قرار دهد به نحوی که خواننده کار شما را مورد تمجید قرار دهد و برای خواندن ادامه متن مشتاق گردد. پاراگراف اول مقدمه معمولا میزان کاربرد روش و یا مواد مورد استفاده را بیان می‌کند.
یک استراتژی مفید برای نگارش این بخش از مراحل مقاله نویسی شروع از مسئله و طرح کلی و رسیدن به موضوع مقاله است. با این وجود این بخش نباید چندان طولانی گردد و گسترش یابد و در نگارش آن باید به این مسئله توجه کنید که مخاطب متن شما فردی با اطلاعات مشابه شما است. تنها نکات اصلی را برشمارید و به سرعت و بدون مقدمه به اصل موضوع اشاره کنید.
الگوی نگارش مقدمه
برای شروع این بخش می‌توانید در مورد کاربرد فرآیند یا مواد مورد استفاده در پژوهش مطالبی بیان کنید. مثلا با جمله‌ای مانند: “فولادهای آلیاژی استحکام بالا به شکل گسترده‌ای در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و خودروسازی به کار می‌روند.” پس از آن می توانید به روش فرآیند اشاره کنید، مثلا: “یکی از مهمترین روش‌های اتصال دائمی این نوع آلیاژها استفاده از روش‌های جوشکاری ذوبی و فرآیندهای جوشکاری دقیق از جمله جوشکاری لیزری می‌باشد.” البته این جملات را می‌توانید گسترده‌تر بیان کنید و یک پاراگراف را به آن اختصاص دهید.
در پاراگراف بعدی می توانید وارد پیشینه پژوهش شوید. مثلا با جمله‌ای مثل: “جوشکاری لیزری اولین بار در سال … و توسط … ابداع شد.” در ادامه هم به روند پژوهش‌های انجام گرفته تا به حال اشاره کنید و این بیان را به گونه‌ای پیش ببرید که اهمیت کار شما مشخص شود.
سعی کنید چند ارجاع (مثلا 2-3 مورد) هم به مقالات مجله مورد نظر خود داشته باشید. این امر دید مثبتی در ادیتور مجله ایجاد می‌کند و نشان می‌دهد که شما مقالات مجله مورد نظر را بررسی کرده و با آگاهی از اینکه مقاله شما برای آن مجله مناسب است اقدام به سابمیت مقاله خود کرده‌اید. همچنین، این ارجاعات در صورتی که مقاله شما چاپ شود باعث بهبود امتیاز ایمپکت فاکتور مجله خواهد شد، به همین دلیل ادیتورها به مقالاتی علاقه دارند که به رشد مجله آنها کمک کنند.
در قسمت پیشینه پژوهش از رفرنس دهی انباشته بپرهیزید، مثلا رفرنس یک جمله نباید به شکل [6-1] باشد و سعی کنید از رفرنس‌های تکی مانند [1] و در نهایت دو یا سه تایی مانند [2 ,1] یا [3-1] استفاده کنید. رفرنس دهی انباشته به تعداد بالا این دید را ایجاد می‌کند که می‌خواهید فقط تعداد رفرنس‌ها را بدون اینکه واقعا مهم باشند بالا ببرید و این امر دید منفی در ذهنیت داور ایجاد می کند.
در پاراگراف آخر مقدمه کلیت کار خود را بیان کرده و اهمیت و نوآوری آن را بدون اینکه اغراق کنید، توضیح دهید. این قسمت را احتمالا داوری مطالعه خواهد کرد که در زمینه علمی شما بسیار با تجربه و صاحب نظر است، بنابراین در صورتی که بیش از حد از کار خود تعریف و تمجید کنید احتمال رد شدن مقاله وجود دارد. همچنین بسیار مهم است که به شکل واضح و مشخص به نوآوری (Novelty) مقاله خود اشاره کنید. پاراگراف آخر مقدمه از مهمترین بخش‌های هر مقاله‌ای است و داوران به شکل ویژه‌ای به آن توجه می‌کنند.
روش تحقیق
این بخش مربوط به زمان، مکان و چگونگی انجام تحقیقات است. محقق در این بخش از مراحل نوشتن مقاله، طرح تحقیقاتی، لوازم مورد نیاز، روش جمع‌آوری اطلاعات و کنترل نتایج را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد.
مثلا می‌توانید مواد استفاده شده و ابعاد آنها را بیان کنید. پس از آن می‌توانید دستگاه‌های استفاده شده را معرفی کنید و در ادامه آن، فرآیند و روش کار را به شکل دقیق و کامل بیان کنید.
نتایج
در این بخش نویسنده به کمک جدول‌ها، تصاویر و نمودارهای مختلف نتایج کسب شده از هر آزمایش را در اختیار خواننده قرار می‌دهد و توضیحی در رابطه با معنی این نمودارها و تجزیه و تحلیل نتایج ارائه نمی‌دهد. معمولا این بخش بیشترین تعداد صفحات مقاله را شامل می‌شود. گسترده و وسیع بودن این بخش به چاپ شدن مقاله کمک می‌کند.
بحث و تجزیه و تحلیل
در این قسمت نویسنده توضیحات بیشتری در رابطه با نتایج به دست آمده، همبستگی متغیرها و تفسیر آنها در اختیار خواننده قرار می‌دهد. در این قسمت نویسنده بایستی علت هرگونه انحراف از نتایج مورد انتظار و یا نتایج تحقیقات پیشین را برای مخاطب توضیح دهد.
نتیجه گیری
در طریقه نوشتن تحقیق بایستی نحوه نتیجه گیری کلی را در نظر داشت. در این قسمت نویسنده بایستی بتواند به سادگی نتیجه کلی حاصل از تحقیق، معنای آن و تفسیر خود از نتایج به دست آمده را برای خواننده متن ارائه کند.
می‌توانید نتایج خود را به شکل بند به بند نیز بنویسید. جمله اول این بخش هم معمولا به معرفی کل کار می پردازد، مثلا “در این پژوهش جوشکاری لیزری فولاد پر استحکام … با استفاده از روش … انجام گرفت و از روش آزمایش … برای بررسی استحکام نمونه‌ها استفاده شد.”
منابع
در این قسمت نویسنده بایستی لیستی از تمامی منابعی که در نگارش مقاله به آنها استناد کرده است، تهیه کرده و در انتهای مقاله خود آن را درج کند. استفاده از هرگونه داده، تصویر، نمودار و غیره از مقالات علمی دیگر بدون اشاره به نام آن در لیست منابع، نوعی سرقت علمی به شمار می‌رود.
از تعداد زیادی منبع جدید (مثلا با سال های انتشار بالاتر از 2015) استفاده کنید. چون بررسی سال منابع کار آسانی است، بسیاری از داوران به منابع توجه ویژه می‌کنند و از این طریق به نو و جدید بودن کار پی می‌برند. در صورتی که اکثر رفرنس‌های شما متعلق به قبل از 2010 باشند این دید در داور ایجاد می‌شود که این موضوع قدیمی شده و دارای ارزش پایینی برای جامعه علمی است. همچنین، تعداد منابع پایین (مثلا زیر 10 عدد) این دید را ایجاد می‌کند که محقق به طور کامل حوزه علمی خود و تحقیقات انجام گرفته در این زمینه را نمی‌شناسد.
بنابراین سعی کنید از تعداد نسبتا زیادی منبع استفاده کنید (مثلا حداقل 25 عدد) و نیمی از آنها بالای 2010 باشند و حداقل 7-8 عدد بالای 2015. اگر از کتابی در مقاله استفاده شده باشد، به نسخه جدیدتر کتاب ارجاع دهید تا مدرن‌تر باشد. مقالات چاپ شده در زمینه خود را بررسی کنید و به دید درستی از تعداد رفرنس‌های معمول آنها پی ببرید. برخی از داوران هستند که یک حداقل تعداد رفرنس در ذهن خود دارند (مثلا 20 عدد) و به مقالاتی که تعداد رفرنس‌های آنها پایینتر از این عدد باشد توجه نمی‌کنند.
منبع: جی هاب
