اگرچه در سالهاى اخير، جهت گيرى دانش در اين حوزه بيشتر به سوى رويكردهاى تلفيقى و در نظر گرفتن ديدگاههاى ديگر بوده است، اما بسيارى از موضوعاتى كه در طول دهههاى گذشته بحث انگيز بودهاند، هنوز حل نشده و محل اختلاف هستند، مثلاً بعضى از ديدگاههاى متفاوتى كه در اين كتاب مطرح مىشوند عبارتند از: اختلافات جدى در خصوص اهميت نسبى زيستشناسى و فرهنگ؛ ميزان جهانشمولى يا نسبيت اخلاق از لحاظ فرهنگى؛ نقش خانواده، مثل اين كه تا چه اندازه و به چه طريقى والدين و ساير بزرگسالان بر فراگيرى ارزشه اى اخلاقى تأثير مىگذارند؛ اهميت نسبى شناخت در برابر هيجانات، توصيف وجدان، ميزان تفاوت پسران و دختران در جهت گيرى اخلاقى يا دامنه رشد اخلاقى آنها؛ نقش ايدئولوژىهاى فرهنگى در شكلگيرى اخلاق در جوامع؛ توجه بيشتر مدارس بر تربيت منش يا اهتمام مدارس بر افزايش تأملات و بحثهاى اخلاقى متمركز و سرانجام اينكه آيا نخستىهاى غير انسانى، طبيعت و محيط بايستى در معادله اخلاقى وارد شوند يا خير. از نظر ما اين مباحثات، شاخصهاى مهم اعتبار اين حوزه هستند و احتمالاً به پيشرفت هاى نظرى، پرسشهاى تجربى جديد و خطوط تحقيقاتى منظم منجر مى شوند.
همچنين اختلاف نظر در مورد اخلاق بر بيشتر جنبههاى زندگى اجتماعى سايه مىافكند. موضوعاتى مانند تفكيك مدارس، فقر، فاصله سطح تحصيل، كار كودكان، سوء استفادههاى جنسى، تبعيض در زمينه مسكن و شغل، تعصب، حقوق مهاجران، نزاعهاى ارضى، توزيع منابع و آزادىهاى مدنى همگى منعكس كننده موضوعات اخلاقى مورد اختلاف هستند؛ زيرا آنها متضمن ديدگاههاى متضاد در مورد عدالت، برابرى، سعادت ديگران، مراقبت ، همدلى و نوعدوستى مىباشند؛ بنابراين فهم اخلاق كودكان تلويحاتى بسيار فراتر از مباحثات صرف دانشگاهى و مؤدبانه دارد. در واقع اين موضوع كه ما به اخلاق چگونه نگاه مىكنيم، مىتواند تأثير فراوانى بر ديدگاه ما در مورد يك جامعه عادلانه و نحوه تحقق آن داشته باشد. بيشتر بحثهاى سياسى مرتبط با تحول اخلاقى به ندرت از نظريه ها و تحقيقات تحول اخلاقى استخراج مىشوند. اگرچه موضوعاتى، مثل فقر كودكان، فاصله سطح تحصيل و تفكيك مدارس به وضوح در حوزه اخلاق قرار دارند، اما خروجى هاى اندكى براى پر كردن شكاف بين تحقيقات و كاربرد وجود دارد. با وجود اين، يافتن راه حل براى مشكلات مختلفى كه در قلمرو اخلاق قرار دارند ـ موضوعاتى از قبيل تجارب اجتماعى كودكان، نگرش بزرگسالان به تجارب كودكان و انتظارات فرهنگى ـ نحوه توجه به اين موضوعات را نيز در بر مى گيرد. ما اميدواريم تحقيقات توصيف شده در اين كتاب به ارائه راه حل براى معضلاتى كمك كند كه در ارتقاى زندگى كودكان با آنها مواجه مىشويم و در نتيجه، سرعت جامعه را به سوى عدالت، انصاف و عدم تبعيض بهبود بخشد.
اين كتاب گنجينه اى از اطلاعات درباره نحوه تعريف اخلاق، مطالعات اخلاقى و بررسى آن در كودكان، نوجوانان و بزرگسالان را در بر مىگيرد. دانشمندانى كه در تدوين اين كتاب نقش داشته اند، در اين حوزه هاى زندگى اخلاقى داراى تخصص هستند و فصول آنها خلاصه نگارى هاى بلندى از نظريه ها و تحقيقات موجود در حوزه تحول اخلاقى است كه ما انتظار داريم براى دانشمندان، سياستگذاران، مربيان و متخصصانى كه با كودكان كار مىكنند، جالب باشد. گستردگى حوزه تحول اخلاقى در اين اثر به خوبى ـ مشتركا و به صورت جداگانه ـ منعكس شده است؛ فصول كتاب، دانش نظرى و تجربى فعلى ما در مورد تحول اخلاق كودكان و نوجوانان را ترسيم مىكند. همچنين ما از هر مؤلف خواسته ايم تا به سؤالات پژوهشى بى پاسخ و تحقيقات لازم در اين حوزه اشاره كند. فصول اين كتاب نشان مىدهد كه دانش ما كامل نيست و به كار بيشترى نياز داريم. انتظار مىرود كه اين كتاب به گفتمان متخصصان درباره تحول اخلاقى و پيشرفت هاى جديد در نظريه پردازى و تحقيق شور و نشاط تازهاى ببخشد.
برشی از کتاب رشد اخلاقی
