محمدرضا انواری
پائولو کوئلیو رمان‌نویس نامدار برزیلی است که افکار او به صورت یکی از عرفان‌های نوظهور در ایران مطرح و آثار او از پرخواننده‌ترین کتاب‌های دو دهۀ اخیر در سطح جهان است. کتاب‌های او به 56 زبان ترجمه شده و خوانندگان بی‌شمار او از 150 کشور، با فرهنگ‌ها و اعتقادات گوناگون هستند. آثار او در ایران در میان دانشجویان بیشترین خواننده را دارد، اما از دیدگاه اجتماعی این سؤال به ذهن می‌رسد که با توجه به نظام اسلامی حاکم بر ایران، چرا از آثار نویسندگانی مانند کوئلیو که دارای خاستگاه غیراسلامی است، در ایران استقبال می‌شود و چه عواملی باعث گسترش آثار او در ایران شده است؟ در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، نخست با تکیه بر آمارهای موجود و با تحلیل ثانویه، میزان استقبال از آثار کوئلیو بررسی و سپس عوامل اثر‌گذار در گسترش آثار وی بررسی خواهد شد که از مهم‌ترین این عوامل، نقش نخبگان در ایجاد تغییرات اجتماعی است که با دو روش «تصمیم‌گیری» و «الگوسازی» صورت می‌گیرد. فعالیت گستردۀ ناشران و مترجمان او در ایران، سفر ده‌روزۀ او به ایران، حمایت‌های دولتی در دوران اصلاحات و استفادۀ تبلیغی از فضای مجازی نیز برخی از عوامل گسترش آثار کوئلیو در ایران است.
کلیدواژگان: پائولو کوئلیو، عرفان‌های نوظهور، آرش حجازی، کیمیاگر.
