تفکر سیاسى در قرآن

قرآن کریم صد و چهارده سوره دارد. طبق آمارى که از روایات ترتیب نزول سوره ‏ها به دست آمده است، هشتاد و شش سوره مکى و بیست و هشت سوره مدنى است. در اینکه به چه سوره‏اى مکى و به چه سوره‏اى مدنى گفته مى‏شود، اختلاف نظر است. معیار زمان، معیار مکان، معیار خطاب و محتوا و معیار سماع و نص، از جمله معیارهایى است که توسط پژوهشگران علوم قرآنى مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. در این مکتوب معیار زمان مورد پذیرش قرار گرفته است؛ یعنى آیاتى که قبل از هجرت پیامبر(ص) به مدینه نازل شده است، مکى و آیات نازل شده پس از هجرت، مدنى است.
پرسشهاى مختلفى درباره سیاست و جایگاه آن در قرآن وجود دارد. پرسش‏هایى از قبیل: آیا به مسایل مربوط به زندگى سیاسى در قرآن توجه شده‏است؟ مباحثى از قبیل دولت، قدرت، حاکمیت، سلطه، آزادى، عدالت، مشروعیت، مشارکت، مشورت، بیعت، نظارت بر قدرت سیاسى، تمرکز و یا توزیع  قدرت سیاسى، روابط بین دولتها و ملتها، حقوق عمومى، معاهدات، جنگ و صلح و سایر مفاهیم و قضایاى سیاسى از چه جایگاهى در قرآن بر خوردار است؟ بر فرض پرداختن قرآن به مفاهیم و قضایاى سیاسى، چه بخشهایى از قرآن بیشتر به مسایل سیاسى پرداخته است؟ آیات و سوره‏هاى  مکى یا مدنى؟ آیا ادعاى برخى از مستشرقین مبنى بر این که آیات مکى، آیات غیر سیاسى است و پیامبر اسلام(ص) در مکه به سیاست توجه نداشته است و تنها در آیات مدنى است که به سیاست توجه شده است و این هم به خاطر مقتضیات زمانى است که شرایط جدیدى را براى پیامبر(ص) به وجود آورد، ادعایى معتبر است؟ براى  پاسخگویى به پرسشهاى مذکور و نیز ارائه گزارش از مکتوباتى که به موضوع «سیاست در قرآن» پرداخته‏اند، مباحث این یاد داشت آمده است.