بیان مساله پایان نامه، اولین و یکی از مهمترین بخش‌های یک پایان نامه است. در این بخش، دانشجو باید به طور واضح و مختصر، مساله یا مشکلی را که قصد دارد در پایان نامه خود به آن بپردازد، بیان کند. بیان مساله باید به گونه‌ای باشد که خواننده به اهمیت و ضرورت انجام آن پی ببرد.
برای بیان مساله پایان نامه، دانشجو باید مراحل زیر را طی کند:
1. تعریف مساله: در این مرحله، دانشجو باید مساله یا مشکلی را که قصد دارد در پایان نامه خود به آن بپردازد، به طور واضح و مختصر تعریف کند. تعریف مساله باید به گونه‌ای باشد که خواننده به ماهیت و ابعاد آن پی ببرد.
2. اهمیت و ضرورت انجام مساله: در این مرحله، دانشجو باید اهمیت و ضرورت انجام مساله را توضیح دهد. برای این کار، باید نشان دهد که انجام این مساله چه کمکی به پیشرفت علم یا حل یک مشکل عملی می‌کند.
3. پیشینه تحقیق: در این مرحله، دانشجو باید به طور مختصر، تحقیقات انجام شده در زمینه مساله را مرور کند. این کار کمک می‌کند تا دانشجو از یافته‌های قبلی در زمینه مساله خود مطلع شود و از تکرار آنها جلوگیری کند.
در پایان، دانشجو باید به طور خلاصه، اهداف پایان نامه خود را بیان کند. اهداف پایان نامه باید به گونه‌ای باشد که از بیان مساله و اهمیت و ضرورت انجام آن قابل استنباط باشند.
در ادامه، به چند نمونه از بیان مساله پایان نامه اشاره می‌کنیم:
مثال 1:
فرض کنید یک دانشجو قصد دارد در پایان نامه خود به بررسی اثرات آلودگی هوا بر سلامت انسان بپردازد. در این صورت، بیان مساله پایان نامه به صورت زیر خواهد بود:
> مساله: بررسی اثرات آلودگی هوا بر سلامت انسان
> اهمیت و ضرورت انجام مساله: آلودگی هوا یکی از مهمترین مشکلات زیست محیطی در جهان است که می‌تواند اثرات منفی زیادی بر سلامت انسان داشته باشد. انجام این تحقیق می‌تواند به شناخت بهتر اثرات آلودگی هوا بر سلامت انسان کمک کند و راهکارهای موثری برای کاهش این اثرات ارائه دهد.
مثال 2:
فرض کنید یک دانشجو قصد دارد در پایان نامه خود به طراحی یک سیستم جدید برای تشخیص سرطان بپردازد. در این صورت، بیان مساله پایان نامه به صورت زیر خواهد بود:
> مساله: طراحی یک سیستم جدید برای تشخیص سرطان
> اهمیت و ضرورت انجام مساله: سرطان یکی از مهمترین علل مرگ و میر در جهان است. تشخیص زودهنگام سرطان می‌تواند به افزایش شانس بهبودی بیماران کمک کند. انجام این تحقیق می‌تواند منجر به طراحی یک سیستم تشخیص سرطان جدید و دقیق شود.
مثال 3:
فرض کنید یک دانشجو قصد دارد در پایان نامه خود به بررسی تاثیر عوامل اجتماعی بر میزان تحصیلات زنان در ایران بپردازد. در این صورت، بیان مساله پایان نامه به صورت زیر خواهد بود:
> مساله: بررسی تاثیر عوامل اجتماعی بر میزان تحصیلات زنان در ایران
> اهمیت و ضرورت انجام مساله: میزان تحصیلات زنان یکی از مهمترین شاخص‌های توسعه اجتماعی است. انجام این تحقیق می‌تواند به شناخت بهتر عوامل موثر بر میزان تحصیلات زنان در ایران کمک کند و راهکارهای موثری برای افزایش این میزان ارائه دهد.
بیان مساله پایان نامه یکی از مهمترین بخش‌های یک پایان نامه است. یک بیان مساله خوب باید به طور واضح و مختصر، مساله یا مشکلی را که دانشجو قصد دارد در پایان نامه خود به آن بپردازد، بیان کند و اهمیت و ضرورت انجام آن را توضیح دهد.
