نويسنده : فاطمه کامرانیان
استاد راهنما : رحمت آبادی اعظم
مقطع : استاد مشاور : زحمت کش زهرا
دانشگاه : حوزه علمیه خراسان
تاريخ دفاع : واحد : مدرسه علمیه نرجس
این تحقیق بر اساس تحقیق میدانی ( field work) و روش کتابخانه ای صورت گرفته است. گوهرشاد آغا یکی از زنان نیکوکار دوران خود بود که به سبب علاقه ای که به ائمه و اهل بیت علیهم السلام داشت اقدام به بنای مسجدی بزرگ در جوار مرقد امام رضا ( ع) نمود. وی در سال 780 ه.ق به دنیا آمد و در سال 861 ه. ق در سن 81 سالگی در عهد سلطنت ابوسعید میرزا به خاطر رقابتهایی که بعد از مرگ شوهرش شاهرخ پیش آمد کشته شد. بنای مسجد گوهرشاد در سال 821 ه.ق اتفاق افتاد و دوازده سال به طول انجامید. وی علاوه بر این بنا، ابنیه خیریه دیگری نظیر مدرسه؛ خانقاه و مسجد در هرات از خود به جای گذاشته است. سبک معماری دوره ایلخانان مستقیما از سبک معماری دوره سلجوقی اقتباس شده است و همه نقشه ها و مصالح و سبک و روش ساختانی را از آن دوره کسب نموده است و لیکن تفاوتهایی بین این دو دوره دیده می شود از جمله اینکه در ساختمانهای دوره ایلخانی به ظرافت اشکال اهمیت زیادی داده می شده و ایوانها باریکتر و مرتفع تر از دیوانهای دوره سلجوقی شده است. در این دوره ساختمانهای دینی از قبیل مساجد، مدارس، زیارتگاهها و مقبره ها بر بناهای غیر دینی رجحان داده شده و این نشانه کامیابی اقتصادی آن دوران می باشد. در مسجد مذکور ایوانها، طاقها، محراب، منبر و گلدسته ها و … به بهترین نحو در دوران خود ساخته شده اند که به جزئیات هر یک از جمله کتیبه های موجودی در این مسجد در این تحقیق پرداخته شده است
