نويسنده : بهجتی نسب، حسین
استاد راهنما : دانشور ثانی
مقطع : کارشناسی ارشد
استاد مشاور : یزدانی
دانشگاه : حوزه علمیه خراسان تاريخ دفاع : 1398
قرآن کریم در این رابطه می‌فرماید «و جعلنا من الماء کل شی حی» و اسلام نیز، به عنوان دینی که به تمام زندگی بشری احاطه داشته و برای تمام زندگی انسان، برنامه دارد قطعا در رابطه با این مهم سکوت اختیار نکرده است. بهره بردای از این مایه حیات نمی‌تواند بی رویه و بدون کنترل باشد از این رو، قانون گذار برای بهره برداری از آن محدودیت‌هایی قرارداده است. در این راستا از یک سو، قوانین و سازوکارهای حقوقی مورد بررسی قرار گرفته و از سویی دیگر، میزان تطبیق آنها با متون فقهی بررسی خواهد شد. در این نوشتار، راهکارهای قانون و شرع در مقابل اینگونه اعمال مورد شناسایی قرار گرفته است. این طلبه سطح سه حوزه علمیه خراسان ادامه داد: بازنگری در نظام حقوقی آب بر اساس تجربه گذشتگان و ضرورت‌های فعلی یکی از راهکارهای موثر در حفاظت از منابع آب به منزله زیربنای توسعه کشور محسوب شود، چون با وجود تنش شدید آبی در کشور و کاهش شکننده منابع آب زیرزمینی همچنان شاهد بهره برداری بی رویه این منابع در قالب چاه‌های مجاز و غیر مجاز برای مصارف کم بازده و غیر قابل صرفه کشاورزی هستیم. با وجود بازبینی مکرر ضوابط و معیارهای موجود در قوانین گذشته، ضوابط حاکم بر تعیین مصرف بهینه به دلیل عدم تحقق پیش نیاز‌های آن از جمله وجود تشکل‌های آب بران و تحویل حجمی آب، ضمانت اجراهای کارآمد و ناهماهنگی دستگاه‌های اجرایی که مسئول نظارت و کنترل بر بهره برداری از منابع آب هستند، منتج به اهداف مورد نظر قانونگذار نشده است لذا بازبینی سند ملی آب با توجه به کاهش آب در دسترس، تحویل حجمی آب، کوتاه کردن دوره زمانی مجوز‌های بهره برداری و اصلاح نظام قیمت گذاری در راستای حفاظت و بهره برداری پایدار از منابع آب مورد استفاده در کشاورزی اجتناب ناپذیر است. در تمامی این مقالات اگر چه در آن از آب به عنوان یک عنصر مهم در محیط زیست بحث می‌شود اما بیشتر به نقش اسلام در رابطه با کلیت محیط زیست پرداخت شده است، اما در جهت مسئولیت‌ها و مجازات‌های آلوده سازی آب‌ها نیز مقاله‌ای به خصوص با رویکرد فقهی حقوقی وجود نداشته که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. بهره بردای و آلوده سازی آب‌های سطحی و زیر سطحی می‌تواند منجر به مسئولیت مدنی شود و همچنین در خصوص مسئولیت کیفری نیز به نظر می‌رسد باید بهره برداری و آلوده سازی را جرم انگاری کرد.
