ذکر نام خدا و خواندن دعا هنگام پوشیدن لباس، یکی از آدابی است که هم در سخنان معصومان: و هم در سیرۀ عملی آنها مورد توجه قرار گرفته است. رعایت این ادب، به امر پوشش رنگ الهی می‌دهد و سبب می‌شود انسان در حال پوشش نیز به یاد آفریدگار این نعمت‌ها باشد و بکوشد آن را در راه اطاعت از خداوند به کار بندد. حضرت محمد9 در رعایت این ادب، فرمود: «هرکس هنگام پوشیدن لباس بگوید «سپاس خداوندی را که این لباس را به من پوشاند و بدون کمک‌گرفتن از قدرتم روزیم کرد، خداوند گناهان گذشته‌اش را می‌بخشد»؛ همچنین فرمود: «هرگاه لباستان را درآوردید، بر آن بسم‌الله، بخوانید». محمد بن حمران از امام صادق7 نیز نقل کرده که آن حضرت فرمود: «هنگام درآوردن لباس در حمام بگو: خدایا رشتۀ نفاق را از من برکن و بر ایمانم ثابت‌قدم بدار و هنگام پوشیدن لباس پس از استحمام بگو خدایا لباس تقوا را به من بپوشان و لباس پلیدی را از من دور بدار؛ پس هرگاه چنین کردی از هر دردی در امانی». از کتاب فقه الرضا7 نیز نقل شده است که هنگام پوشیدن شلوار این دعا را بخوانید: «خدایا زشتی‌هایم را بپوشان و مرا در صحرای قیامت رسوا نکن و مرا پاکدامنی مرحمت فرما و زینت ایمان را از من نگیر».
اما هنگام پوشیدن لباس‌های نو نیز توصیه‌های ارزنده‌ای از ائمه: وارد شده است. امام صادق7 دراین‌باره نقل کرده است که امیر مؤمنان، علی7 فرمود: پیامبر9 به من آموخت هرگاه لباس نو می‌پوشم، این دعا را بخوانم و فرمود: «هرکس موقع پوشیدن لباس نو، این دعا را بخواند، خدا او را می‌آمرزد: سپاس خداوندی که مرا به لباس زیبا پوشاند! خدایا این لباس را مایۀ برکتم قرار ده تا اینکه بتوانم در این لباس، رضایت تو را کسب نمایم و مساجد تو را آباد کنم». در سیرۀ رسول خدا9 نقل شده است که آن حضرت هنگام پوشیدن لباس نو، این دعا را می‌خواند: «خدایا تو را شکر می‌کنم از اینکه مرا با این لباس پوشاندی و از تو می‌خواهم تا خیر این لباس را نصیبم کنی و مرا از شر آن حفظ نمایی».
از حضرت علی7 نیز دربارۀ آداب پوشیدن لباس نو نقل شده که فرمود: «وقتی که خداوند بر مؤمنی لباس نو پوشاند، پس باید وضو بگیرد و دو رکعت نماز بخواند و در هر رکعت، یک حمد، یک آیةالکرسی، یک سورۀ توحید و یک سورۀ قدر بخواند و پس از نماز بگوید: سپاس خدایی را که مرا به لباسی پوشاند تا زشتی‌هایم را با آن بپوشانم و میان مردم خودم را با آن زینت دهم» و در ادامه فرمود: «ذکر لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیم را فراوان بگوید و هرکس چنین کند، در آن لباس، خدا را معصیت نمی‌کند و به تعداد نخ‌‌هایی که در آن لباس است، فرشته‌‌هایی برای او استغفار می‌کنند و برای او از سوی خدا طلب رحمت می‌کنند».
از امام صادق7 نیز دراین‌باره روایت شده که فرمود: «هنگام پوشیدن لباس نو بگو خدایا به من لباس ایمان بپوشان و مرا با تقوا زینت ده! خدایا این لباس جدید را طوری قرار ده که در راه تو و پیامبرت کهنه شود و کهنۀ آن را برای من با زیور‌‌های بهشت تبدیل کن. خدایا مرا آن‌گونه قرار نده که این لباس را در راه گناه و معصیت تو کهنه کنم و آن را برای من با لکه‌های آتش جهنم تبدیل نکن». در سیرۀ امام رضا7 نیز نقل شده که آن حضرت هرگاه لباس نو بر تن می‌کرد بر کاسه‌ای از آب، ده بار «انا انزلناه فی لیلة القدر»، ده بار «قل هو الله احد» و ده مرتبه «قل ایها الکافرون» می‌خواند و سپس آن را به لباس می‌پاشید. آن گاه می‌فرمود: «هرکس پیش از پوشیدن لباس نو چنین کند، پیوسته در ناز و نعمت زندگی به سر می‌برد؛ مادامی که تاری (نخی) از آن لباس باقی است. در فقه‌الرضا7 نیز نقل شده که هنگام عمامه بر سر گذاشتن این دعا را بخوانید: «به نام خدا! خدایا یادم را بلند گردان، ثنایم را بزرگ گردان، با عزت خود عزیزم فرما، به کرمت مرا پیش خود و مخلوقاتت گرامی بدار! خدایا تاج کرامت، عزت و قبول را به من عنایت فرما!».
اَلْحمْدُ اللهِ الّذی کَسانی هذا الثَّوْبَ و رَزَقَنیهِ مِنْ غَیْرِ حَولٍ مِنّی و لا قُوَّةٍ (سلیمان السجستانی؛ سنن ابوداوود؛ «کتاب اللباس»، ح4023).
إِذَا خَلَعَ أَحَدُکُمْ ثِیَابَهُ فَلْیُسَم (ابن‌بابویه؛ علل الشرایع؛ ص583).
اَللَّهُمَ اَنْزِعْ عَنِّی رِبْقَةَ النِّفَاقِ وَثَبِّتْنِی عَلَی الْإِیمَانِ؛ فَإِذَا لَبِسْتَ ثِیَابَکَ فَقُلِ اللَّهُمَّ أَلْبِسْنِی التَّقْوَی وَجَنِّبْنِی الرَّدَی فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِکَ أَمِنْتَ مِنْ کُلِّ دَاءٍ (محمد بن یعقوب کلینی؛ کافی؛ ج6، ص50. ابن‌بابویه؛ من لایحضره الفقیه؛ ج1، ص140).
اَلّلهُمَّ اسْتُرْ عَوْرَتِی وَلَا تَهْتِکْنِی فِی عَرَصَاتِ الْقِیَامَةِ وَأَعِفَّ فَرْجِی وَلَا تَخْلَعْ عَنِّی زِینَةَ الْإِیمَانِ (الامام علی بن موسی الرضا7(منسوب)؛ الفقه المنسوب الی امام الرضا7؛ ص395. میرزا حسین نوری؛ مستدرک الوسائل؛ ج3 ص313).
عَلّمنی رسولُ اللهِ9 إِذَا لَبِسْتُ ثَوْباً جَدِیداً أَنْ أَقُولَ: اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی کَسَانِی مِنَ اللِّبَاسِ مَا أَتَجَمَّلُ بِهِ فِی النَّاسِ، اَللَّهُمَّ اجْعَلْهَا ثِیَابَ بَرَکَةٍ أَسْعی فِیهَا لِمَرْضَاتِکَ، وَأَعْمُرُ فِیهَا مَسَاجِدَکَ (محمد بن یعقوب کلینی؛ کافی؛ ج6، ص458).
اَلّلهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ لِما کَسَوْتَنیهِ، اَسْأَلُکَ خَیْرَهُ وخَیْرَ ما صَنَعَ لَهُ واَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّهِ وشَرِّما صَنَعَ لَهُ (ابوعیسی ترمذی؛ الشمائل المحمدیه؛ ص56).
إِذَا کَسَا اللَّهُ تَعَالَی الْمُؤْمِنَ ثَوْباً جَدِیداً فَلْیَتَوَضَّأْ وَلْیُصَلِّ رَکْعَتَیْنِ یَقْرَأُ فِیهِمَا أُمَّ الْکِتَابِ وَآیَةَ الْکُرْسِیِّ وَقُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ وَإِنَّا أَنْزَلْنَاهُ ثُم؛ قال الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی کَسَانِی مَا أُواری بِهِ عَوْرَتِی وَأَتَجَمَّلُ بِهِ فِی النَّاسِ وَ أَتَزَیَّنُ بِهِ بَیْنَهُمْ (محمد بن یعقوب کلینی؛ کافی؛ ج6، ص459).
اَللَّهُمَ أَلْبِسْنِی لِبَاسَ الْإِیمَانِ وَزَیِّنِّی بِالتَّقْوَی، اَللَّهُمَّ اجْعَلْ جَدِیدَهُ أُبْلِیهِ فِی طَاعَتِکَ وَطَاعَةِ رَسُولِکَ، وَ أَبْدِلْنِی بِخَلَقِهِ حُلَلَ الْجَنَّةِ وَلَا تَجْعَلْنِی أُبْلِیهِ فِی مَعْصِیَتِکَ وَلَا تُبْدِلْنِی بِخَلَقِهِ مُقَطَّعَاتِ النِّیرَانِ (محمد بن حسن طوسی؛ الامالی؛ ص700).
أَنَّهُ کَان یَلْبَسُ ثِیَابَهُ مِمَّا یَلِی یَمِینَهُ فَإِذَا لَبِسَ ثَوْباً جَدِیداً دَعَا بِقَدَحٍ مِنْ مَاءٍ فَقَرَأَ عَلَیْهِ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَقُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَقُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ نَضَحَهُ عَلَی ذَلِکَ الثَّوْبِ ثُمَّ قَالَ مَنْ فَعَلَ هَذَا بِثَوْبِهِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَلْبَسَهُ لَمْ یَزَلْ فِی رَغَدٍ مِنْ عَیْشِهِ مَا بَقِیَ مِنْهُ سِلْکٌ (ابن‌بابویه؛ عیون اخبار الرضا7؛ ج1 ص315).
بسم الله اَلّلهُمَّ ارْفَعْ ذِکْری وَاعْلُ ثَنائی وَاغْزِنی بِعِزَّتِکَ واَکْرِمْنی بِکَرَمِکَ بَیْنَ یَدَیْکَ وبَیْنَ خَلْقِکَ اَلّلهُمَّ تَوِّجْنی بِتاجِ الْکَرامَةِ وَالْعِزِّ والْقَبُولِ (همو، فقه الرضا7؛ ص395).
نوشته حجت‌الاسلام عیسی عیسی‌زاده
مدیر گروه فرهنگ‌نامه‌های قرآنی
پژوهشکدۀ فرهنگ و معارف قرآن
بریده ای از کتاب پوشش بر اساس آموزه های قرآن و اهل بیت(ع)
