مصطفی آزادیان
به دو روش سلبی و ایجابی می‌توان معنویت‌های نوظهور در غرب را نقد و بررسی کرد. در روش سلبی، ناقد به‌دنبال برشمردن چالش‌ها، کاستی‌ها و ناتوانی‌های معنویت‌های نوظهور است و می‌کوشد با این روش، ناکارآمدی و ناتوانی آنها را آشکار و اعتبارشان را مخدوش کند؛ اما در روش ایجابی، ناقد با ارائۀ دیدگاه و روشی نو و با تبیین و برشمردن شاخصه‌های آن، تلاش می‌کند نشان دهد این روش کارآمدتر و مطمئن‌تر از روش رقیب می‌تواند سالک الی الله را به مقصود نهایی رهنمون شود. این مقاله در صدد تبیین و توضیح یکی از حساسترین مسیرهای سالکان الی الله، یعنی مسیر «مرابطه» است. مرابطه در اصطلاح اهل سلوک به معنای به خود پیوستن و پیوسته نگران احوال خویشتن بودن است. مرابطه دارای چهار مرحله است: مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاتبه. این دستورالعمل عرفانی در آموزه‌های دینی ریشه دارد و مورد تأیید بزرگان و سالکان عالم معناست. مرابطه از عقلانیت عملی برخوردار است؛ چراکه پس از تبیین هدف نهایی، مطمئن‌تر از روشهای معنویت‌های نوظهور، سالک طالب را به مقصود متعالی وصل می‌کند. مرابطه سبک زندگی سالک را در طول شبانه‌روز تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب می‌شود لحظات زندگی او با بیداری و توجه سپری شود. متأسفانه این روش چندان که بایسته است، مورد توجه نبوده و مغفول واقع شده است.
