بررسی تطبیقی جایگاه عقل در معنویت دینی و معنویت سکولار

0
98

محمد احدی

محمد جعفری

یکی از رویکردها به مسئلۀ عقل و دین، رویکرد موسوم به «پروژۀ عقلانیت و معنویت» است. صاحب این نظریه آقای مصطفی ملکیان، مدعی است عقل و دین با یکدیگر جمع نمی‌شود؛ زیرا مؤلفۀ اصلی دین تعبد است؛ درحالی‌که عقلانیت نفی تعبد می‌کند؛ ازاین‌رو با کنارزدن دین، به جمع میان عقلانیت و معنویت قایل شده‌ است. در این مقاله سعی بر آن است تا با بررسی تطبیقی معنویت دینی و معنویتی که ایشان مطرح می‌کند، جایگاه عقل در این دو نوع معنویت مشخص شود. برای تعیین جایگاه عقل در این دو نوع معنویت، نخست به توضیح طرح عقلانیت و معنویت، سپس به جایگاه عقل در این پروژه و بعد به جایگاه عقل در معنویت دینی و در پایان به‌ نقد پروژۀ عقلانیت و معنویت پرداخته شده ‌است.