مفهوم‌شناسی سبک زندگی اسلامی

0
57

مفهوم سبک زندگی از مهم‌ترین موضوعاتی است که ذهن اندیشمندان را در حوزه‌های مختلف علمی چون روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی، دانش سلامت و پزشکی به خود جلب کرده است و هر کدام بر اساس رویکرد علمی خویش تعریفی را برگزیده‌اند که در نگاهی کلی می‌توان آنها را به دو بخش تقسیم کرد: گروهی سبک زندگی را از مقوله رفتار و عملکرد دانسته‌اند و در تعریف آن گفته‌اند سبک زندگی مجموعه‌ای به‌نسبت منسجم از همه رفتارها و فعالیت‌های یک فرد معیّن در جریان زندگی روزمره است و گروهی دیگر باورها و دیدگاه‌های فکری را نیز در آن دخالت داده‌اند و در تعریف آن بیان نموده‌اند سبک زندگی ترکیبی از صورت و معناست، رفتاری برآمده از باورها و پسندها و مبتنی بر دیدگاهی مصرّح و آگاهانه یا غیرمصرّح و نیمه‌خودآگاه است. اما چون رفتار اجتماعی و سبک زندگی تابع تفسیر ما از زندگی است، نمی‌توان سبک زندگی انسان‌ها را از مبانی و جهان‌بینی آنها جدا دانست. قرآن دراین‌باره فرموده است: «ای محمد، به آنها بگو مؤمن و کافر طبیق طبیعت و خوی و منش خود رفتار می‌کند». به همین دلیل تعریف سبک به عملکرد و رفتار، در راستای رابطه سبک زندگی با مبانی و جهان‌بینی متناسب‌تر است که نقش تأثیرگذار ادیان الهی و دین مبین اسلام در مقوله سبک زندگی جلوه خاصی می‌یابد و مفهوم سبک زندگی اسلامی متجلی می‌گردد. در قرآن کریم واژگان مختلفی همانند «داُب»، «حیوةً طَیِّبةً»، «خُلُق»، «عمل صالح»، «شاکله» و «سُنَن» به‌نوعی مرتبط با مفهوم سبک زندگی است که جهت مثبت آن در سوره نحل زیستن پاکیزه و در سوره انفال زندگی واقعی بر اساس اجابت دعوت خدا و پیامبر بیان شده است.

برشی از کتاب آموزه‌های قرآن و اهل‌بیت، اثر محمدمهدی فیروزمهر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن