دکتری تخصصی (PhD) 1395
رشته: علوم سیاسی – اندیشه سیاسی
پدیدآور: روح‌الله فرهادی
استاد راهنما: حسن مجیدی
استاد مشاور: محمدرضا احمدی طباطبایی
دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی
چکیده
رساله‌ی حاضر با طرح این سوال که «اصول، مبانی و مؤلفه های نسبت اخلاق و سیاست در اندیشه امام خمینی و آیت الله خامنه ای چیست و کاربست آن در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت دارای چه ملاحظاتی است؟» در پی کاربردی کردن اندیشه‌ی رهبران انقلاب اسلامی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است. با تبیین نظری نسبت اخلاق و سیاست در نظریه های توسعه به این جمع‌بندی می‌رسیم که نسبت اخلاق و سیاست در اندیشه توسعه دارای شش مؤلفه و عنصر شامل «سعادت»، «خیر»، «فرد و جمع»، «حق»، «آزادی» و «عدالت» است. بخش عمده‌ای از رساله به یافتن مضامین مرتبط با این شش عنصر در اندیشه‌ی رهبران انقلاب اسلامی اختصاص داده شده است. روش «قصدگرا»ی اسکینر و روش «تحلیل مضمونی»به عنوان روش های کیفی در تحلیل اطلاعات در این رساله به خدمت گرفته شده است. علاوه بر استخراج مضامین مرتبط با نسبت اخلاق و سیاست به مضمون‌های مرتبط با «پیشرفت» نیز در اندیشه‌ی رهبران انقلاب اسلامی توجه شده است. با تلفیق مضامین مربوط به نسبت اخلاق و سیاست و مضامین مربوط به پیشرفت که همگی از اندیشه‌ی رهبری جمهوری اسلامی استخراج شده‌اند به مدل مفهومی سیاست ورزی اخلاقی و برخی از راهبردها و ملاحظات برآمده از مدل مفهومی دست پیدا کرده‌ایم که در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت قابل استفاده است و چارچوبی برای تولید سیاست ورزی اخلاقی به شمار می‌رود. مهمترین دستاورد نظری این رساله، نگاه نقادانه به نظریه ها و برنامه های توسعه از منظر نسبت اخلاق و سیاست است که تعارض بالقوه‌ی با پارادایم فکری رهبران جمهوری اسلامی را گوشزد می‌نماید. در حوزه‌ی کاربردی این رساله توانسته است ملاحظاتی را از نگاه رهبران انقلاب اسلامی استخراج نماید که به اخلاقی شدن سیاست یاری می‌رساند. چهار راهبرد اصلی استخراج‌شده عبارتند از: یک) لزوم ارجاع سیاست ورزی اخلاقی به مبانی پارادیمی انقلاب اسلامی دو) تقویت پیوند سیاست ورزی اخلاقی با اخلاق فردی سه) لزوم رعایت مصالح در سیاست ورزی اخلاقی چهار) ارتقای اخلاق در حد غایت برنامه های توسعه تمایز این رساله از نوشته‌های پیشین در رویکرد بومی به نسبت اخلاق و سیاست در اندیشه و برنامه های توسعه به همراه نقد آن، تحلیل اندیشه‌های امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، و تلاش برای کاربردی کردن این اندیشه‌ها در تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت باز می‌گردد. یک نوآوری مهم این رساله به کار بردن روش تحلیل مضمونی با هدف تقویت روش قصدگرای اسکینر است که به خصوص در پژوهش‌های علوم سیاسی در ای
