یکى از مهمترین ابعاد مقاله هاى علمى، محتواى علمى و ارزش کیفى آن است.
🔅فرایند «تفکر»
اساسى ترین محور محتوایى یک پژوهش علمى، آن است که مجهول بودن مسئله ای را روشن نماید.
🔅منطقى بودن
منطق که راه درست اندیشیدن (تصور) و صحیح استدلال آوردن (تصدیق) را مىآموزاند، محقق باید شایستگى لازم را در استدلال آوردن، تحلیل محتوا و نتیجه گیرى داشته باشد.
تعریف، طبقه بندى، استنباط های قیاسى و استقرایى، روشهاى مختلف نمونه بردارى و غیره همه از ویژگىهاى منطقى یک مقاله علمى است که محقق باید به آنها توجه داشته باشد.
🔅انسجام و نظامدار بودن
مرتبط بودن اجزاى مختلف مقاله با یکدیگر، متناسب بودن مطالب با عنوان مقاله و ارتباط عناوین فرعى با یکدیگر، ازجمله مواردى است که به تحقیق، یکپارچگى و انسجام مى بخشد. بر این اساس، محقق باید عناوین فرعى مقاله خود را با نظمى منطقى از یکدیگر مجزا و ارتباط بخش ها را مشخص نماید.
🔅 تراکمى بودن
هدف پژوهش پاسخ به سؤالهایى است که تا آن زمان دستکم از نظر محقق، پاسخى منطقى نداشته است، هر پژوهش علمى باید از یک سو به منظور کشف دانش جدید و از سوى دیگر، به منظور تکمیل مطالب، صورت پذیرد. بنابراین هدف اصلى یک مقاله، کشف یا تکمیل دانش بشرى است و نه تکرار دوباره عبارات.
🔆تناسب موضوع با نیازهاى فعلى جامعه علمى
هر پژوهش علمى باید نیازهاى اساسى جامعه علمى خود را در نظر گرفته، سعى در حل مسائل آن داشته باشد؛ بنابراین از طرح موضوعاتى که از اولویت تحقیقى برخوردار نیستند و جامعه علمى، بدانها نیاز ندارد، باید دورى نمود.
🔆 خلاقیت و نوآورى
هر تحقیق علمى زمانى مىتواند در ارتقاى سطح دانش، موفق و مؤثر باشد که از فکرى بدیع و خلاق برخوردار باشد. مقالاتى که به جمعآورى صرف بسنده مىکنند، نمىتوانند سهم عمدهاى در پیشرفت دانش بشرى داشته باشند.
🔆 توضیح مطلب در حد ضرورت
ازجمله مواردى که محقق در گزارشنویسى پژوهش خود (مقاله) باید بدان توجه کند، پرهیز از حاشیهروى و زیادهگویى افراطى است؛ همچنان که خلاصهگویى نباید بهحدى باشد که به ابهام و ایهام منجر شود؛ بر این اساس محقق باید بهحدى مطالب را تبیین کند که مقصود وى براى خواننده، روشن و واضح باشد.
🔆متناسب بودن با نظریهها
هر رشته علمى، متشکل از نظریه ها و قوانینى است که مورد اتفاق صاحبنظران آن فن است.
🔆 اجتناب از کلىگویى
هدف نهایى علم، صورتبندى یک «نظریه» و «تبیین کردن» یکى از اصول مهم نظریه است. از اینرو محقق باید بتواند مباحث علمى خود را به روشنى توضیح دهد و با زبان گویا آن را تبیین و از کلى گویى اجتناب نماید.
