کارشناسی ارشد 1393
موضوع: علوم سیاسی رشته: علوم سیاسی – علوم سیاسی
پدیدآور: زهرا توسلیان
استاد راهنما: فرهاد دانش‌نیا
استاد مشاور: قدرت احمدیان
دانشگاه رازی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی
چکیده
نفت و گاز، به عنوان مهم‌ترین منابع ثروت ایران، از سویی این کشور را با در آمد های سرشار خود مواجه ساخته و از دیگرسو نظام اقتصادی آن را به پدیده رانتیریسم دچار نموده است. یکی از اهداف طرح و ارائه الگوی ایرانی، اسلامی پیشرفت از سوی مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) ضرورت مبارزه با رانت و رهایی اقتصاد کشوراز وابستگی به کالایی خاص است. رساله حاضر پیرامون این پرسش اساسی تنظیم شده که تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با چه چالش‌هایی مواجه است؟ در پاسخ، این فرضیه در چارچوب رویکرد اقتصاد سیاسی رانتیر مورد آزمون و بررسی قرار می‌گیرد که مهم‌ترین چالش درونی فراروی تحقق الگوی ایرانی، اسلامی پیشرفت ساختارهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی رانتیریستی است. در همین راستا ابتدا به توضیح رانتیریسم و سپس الگوی اسلامی، ایرانی پیشرفت به شکل مبسوط پرداخته شده است. در تحقیق حاضر چالش اصلی کشور تاثیرات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی رانتیریسم شناخته شده که منجر به عدم تحقق الگو می‌شود و لزوم ارائه راه کارهایی برای خارج شدن از اقتصاد رانتی را ایجاب می‌کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد با کوچک سازی دولت از طریق اقدامات تولیدی، تنظیمی و رفاهی، نهادینه سازی مالیات، افزایش بهره وری در دولت هموار می‌شود. با این کار گسترش صادرات غیر نفتی از طریق تنوع صادرات، صنعتی سازی و استفاده بهینه از صنایع معدنی لزوم حذف یارانه‌ها و ایجاد یک اقتصاد مولد را فراهم آورده و با جلوگیری از رسوب سرمایه و نقدینگی و ایجاد جریان آزاد اطلاعات ضرورت اصلاح الگوی مصرف در جهت جلوگیری از تمایل به سمت اقتصاد رانتی ایجاد می‌شود. ضمن این که آزاد سازی اقتصاد به صورت تدریجی و پرورش طبقه خلاق از طریق آموزش و مدیریت دانش، کلیدی برای کشف قابلیت‌ها و تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است.ران به آن کمتر توجه می شود.
